در جلد پنجم از مجموعۀ معرفت نفس، به موضوع «شخصیّت‌شناسی انسان» طی بیست درس‌گفتار پرداخته شده است. توجّه به شخصیّت انسان، از مباحث مهمّ معرفتی در انسان‌شناسی است و این شناخت، عامل «کارآمدی» در استکمال آدمی به‌شمار می‌رود.

کتاب حاضر، از سه فصل اصلی تشکیل شده است:

در فصل اوّل با عنوان «شخصیّت انسان در نظام خلقت» به مسئلۀ خلقت روح و زمینه‌سازی‌های الهی برای استکمال روح انسان پرداخته می‌شود و سپس لذّت‌های انسان در مسیر استکمال تبیین می‌گردد. همچنین در این فصل، به مسئلۀ بی‌نهایت بودن کمال یا سقوط انسان، اشاره شده است.

فصل دوّم تحت عنوان «پاسداشت عزّت و شخصیّت‌‌ انسانی» به تبیین سر منشأهای شخصیّت و عزّت انسان می‌پردازد و لزومِ اهتمام به حفظ شخصیّت و پرهیز از ذلّت نفس، گوشزد می‌گردد.

در فصل سوّم با نام «راه‌‌های کسب شخصیّت‌‌ و صیانت از آن»، برخی از مهم‌ترین اموری که موجب کسب شخصیّت یا حفظ آن در زندگی انسان می‌شود، بیان شده است.
این کتاب در 299 صفحه، قطع وزیری و جلد شومیز تقدیم علاقه‌مندان گردیده است.