چهل حدیث

149,000 تومان

مولف: سید روح الله موسوی خمینی معرفی شده توسط استاد سعیدی



گفته می شود که چهل حدیث امام خمینی (ره) یک کتاب اخلاق است؛ اما باید توجه کرد که کارکرد یک کتاب اخلاق در نظر ایشان با کارکردی که معمولا برای این‏گونه کتابها در نظر می‏گیرند متفاوت است.
آنچه معمولا از یک کتاب اخلاق انتظار می‏رود، عبارت است از ارائه راه رستگاری و کنکاش در شناسایی ریشه‏های انحراف اخلاقی؛ و خلاصه این‏که یک نسخه علاج برای آدمی باشد. هرچند با کمال تاسف، امروزه این کارکرد طبیعی و حداقلی اخلاق هم نادیده گرفته شده است و کتابهای اخلاق از این‏که نسخه علاج هم باشند، ناتوانند.
امام می فرماید: این کتب مذکوره [اخلاق ناصری، احیاء علوم‏الدین و...] نسخه هستند نه دوا، بلکه اگر جرات بود می‏گفتم نسخه بودن بعضی از آنها نیز مشکوک است. 
اگر امام با تردید درباره نسخه نبودن برخی از کتابهای اخلاق سخن می‏گوید، امروزه ما با قطع و یقین می‏توانیم درباره بسیاری از آنچه به نام اخلاق، ترجمه یا تالیف می‏شود، بگوییم که آنها نسخه بیماریهای اخلاقی بشر نیستند و به جای پرداختن به مسائل اصلی اخلاق، به بیان تاریخ اخلاق و یا مسائل دیگر پرداخته‏اند.
اما جالب توجه است که نقش کتاب اخلاق باید بیش از ارائه نسخه علاج باشد. از دیدگاه امام خمینی، اکتفا به ارائه نسخه کارساز نیست:
«ریشه‏های اخلاق را فهماندن و راه علاج نشان دادن، یک نفر را به مقصد نزدیک نکند و یک قلب ظلمانی را نور ندهد و یک خلق فاسد را اصلاح ننماید.»
پس کارکرد کتاب اخلاق چیست؟ پاسخی که امام می‏دهد این است.
«کتاب اخلاق آن است که به مطالعه آن، نفس قاسی نرم، و غیرمهذب مهدب و ظلمانی نورانی شود، و آن، به آن است که عالم در ضمن راهنمایی، راهبر و در ضمن ارائه علاج، معالج ‏باشد و کتاب، خود، دوای درد باشد نه نسخه دوانما.»
این کتاب در سال 1358 هجری قمری به زبان فارسی نوشته شده است ، که شامل چهل حدیث از روایات پیشوایان دین از کتاب شریف کافی ( 34 حدیث اول غیر از حدیث 11 در مسائل اخلاقی و 6 حدیث آخر در مسائل اعتقادی ) به وجهی مبسوط و با بیانی شیوا و اثرگذار شرح شده اند.
موضوعات کتاب به شرح زیر است:
جهاد نفس، ریا، عجب، کبر، حسد، حب دنیا، غضب، عصبیت، نفاق، هوای نفس، فطرت، تفکر، توکل، خوف و رجاء، امتحان، صبر، توبه، ذکر خدا، غیبت، اخلاص، شکر، کراهت از مرگ، اصناف طالبان علم، اقسام علم، وسواس، فضیلت علم، عبادت و حضور قلب، لقاءالله، وصیت رسول‏خدا (ص) به حضرت امیر (ع) ، اقسام قلوب، عدم شناخت‏حقیقی خدا و رسول و امام مومن، یقین و حرص و رضا، ولایت‏شرط قبول اعمال، حال مومن نزد خدا، معرفت‏حق و اسماء او، معرفت‏حق و صفات او، طریق معرفت‏حق تعالی و اولی الامر، خداوند آدم را به صورت خود آفرید، خیر و شر، حقیقت توحید.