در تمام دنیا کشورهایی که تنها، دغدغه تربیت دارند- نه «تربیت دینی»، چون تربیت دینی یک درجه بالاتر از تربیت‌هایی است که امروزه در کشورهای دیگر انجام می‌گیرد- یعنی کشورهایی که داعیه حداقلی تربیت را دارند، در حال ترویج سواد رسانه‌ای در کشور خود هستند. برخی از کشورها از دهه 70 میلادی، یعنی زمانی که تازه تلویزیون در کشور شناخته شده بود، بحث سواد رسانه‌ای را آغاز کردند بودند. این کشورها حتی در متون درسی خود، درس‌هایی را در قالب سواد رسانه‌ای گنجانده بودند.

«کشور ژاپن در دهه 80 بحث سواد رسانه را به‌عنوان یک واحد درس اختیاری در مدارس سراسر این کشور با رویکرد آموزش مهارت استفاده از کامپیوتر و استفاده مؤثر از اطلاعات، در دستور کار خود قرار داد. ثمره این آموزش منجر به این شد که دانش آموزان این کشور، نسبت به دیگر کشورها، تسلط و درک بیشتری نسبت به خروجی رسانه‌ها پیدا کنند. آن‌ها به‌خوبی می‌دانند از رسانه‌ها چه می‌خواهند و لذا به‌طور فعالانه به تحلیل و ارزیابی نقادانه محتوای رسانه‌ای می‌پردازند، تا معنای پیام‌هایی را که با آن‌ها مواجه می‌شوند درک نمایند».

یکی از کشورها در پایان سال 2014 میلادی در طی آماری اعلام کرد: «ما کاری کرده‌ایم که مردم کشورمان 9 دقیقه کمتر، از رسانه استفاده کنند». این سخن بدین معناست که این کشور آسیب‌های رسانه را شناخته و برای مواجهه با آن برنامه‌ای تدوین نموده است.

تماشای بیش‌از حد رسانه، فارغ از محتوای خوب یا بد آن، آسیب‌رسان است و اگر محتوای آن نیز کنترل‌شده نباشد، آسیب‌های بیشتر و جدی‌تر خواهد رساند. لذا اگر به دنبال آن هستیم که نسل فاخری را تربیت کنیم؛ نسلی که طراز تربیتی آن، طراز جهانی باشد، قطعاً یکی از فاکتورهایی که در تربیت باید به آن توجه کنیم، بحث سواد رسانه است.

انواع سواد

قبل از ورود به موضوع سواد رسانه، لازم دانستم تعریفی از «سواد» ارائه دهم تا مخاطب محترم با آگاهی بیشتر مباحث را دنبال کند.

اگرچه تعریف سواد به عبارت ساده، یعنی «خواندن و نوشتن» است اما در قرن بیست و یکم، این تعریف، تنها بخشی از تعریف سواد محسوب می‌شود و حتی داشتن مدارج علمی حوزوی و دانشگاهی دلیل بر باسواد بودن فرد نیست. بر اساس تعریف سازمان یونسکو، فرد باسواد کسی است که شش شاخصه زیر را داشته باشد:

سواد ارتباطی

«سواد ارتباطی به معنای توانایی برقراری ارتباط و تعامل با تمامی اعضای جامعه، که شامل آداب معاشرت و روابط اجتماعی بهینه می‌شود»

ای اثر در 88 صفحه، قطع رقعی و جلد شومیز تقدیم علاقه مندان گردیده است.ق 1