شکی نیست که حقیقت و ذات آدمی عبارت از جان و نفس ناطقه اوست که غیر از بدنش میباشد و اعجوبه آفرینش است که هر کس آن را بشناسد، خدای خودش را نیز شناخته است و معرفه النفس همراه معرفه الرب بوده و در قرآن مجید سیرالنفس را یکی از راههای خداشناسی چون سیر آفاق دانسته است. برای تجرد نفس یعنی از عالم ماده نبودن و جسم نبودنش استدلالهای متعدد شده است و آثار عجیب نفوس و تاثیر آن در عالم ماده را مورد بحثها قرار دادهاند.