چهل حدیث یکی دیگر از آثار ضمیر فیض پذیر عارف و عالم ربانی، حضرت امام خمینی سلام الله علیه، است. معظم له این کتاب را در شرح و بیان چهل حدیث از احادیث موروث از معصومان نگاشته اند. سنت اربعین نویسی از قدیم الایام در میان علمای دین معمول بوده است، و حضرت امام نیز برای مسلوک داشتن سنت سلف بر عهده گرفته بودند که کتابی در این زمینه تصنیف کنند. مطاوی کتاب همه در تفحص از حقیقت اخباری از پیشوایان معصوم دین و سرشار از تذکرات اخلاقی و نکات عرفانی و حکمی است.

کتاب حاضر در اصل تقریرات امام خمینی، قدس الله روحه، بوده است که مضامین آن را در مدرسه فیضیه و ملا صادق در قم برای شاگردان خود ایراد فرموده بودند؛ سپس تصمیم گرفتند کتابی در همین زمینه تألیف کنند، و این کتاب را در 1358 ه ق. به پایان آوردند.
33 حدیث از احادیث این دفتر مربوط به اخلاقیات و مهلکات و منجیات، و 7 حدیث آخر در باب اعتقادات و معارف است.روش معظم له در توضیح احادیث چنین است که ابتدا حدیث را نقل می کنند؛ سپس آن را به فارسی ترجمه می کنند؛ و آن گاه کلمات اصلی حدیث، و گاه غالب تعبیرات و کلمات آن، را شرح و معنا می کنند، و در معنای حدیث متعرض نکته ای که در شرح حدیث سودمند است می شوند؛ و پس از فراغ از شرح تعبیرات و اصطلاحات و تمهیدات لازم، به شرح متن می پردازند، و طی چند فصل شرح حدیث را به پایان می برند.
همان طور که در بالا یاد شد، 33 حدیث اول مربوط به مسائل اخلاقی است. در این قسمت وجهه همت مصنف بزرگوار کتاب این است که تمویهات نفس را آشکار کنند و مفاسد هر یک از ذمایم اخلاقی همچون کبر، ریا، غضب و حسد، را شرح دهند و در خلال مطالب مواعظی درج کنند که در بازداشت نفس از معصیت سودمند قرار گیرد. در هر باب آیاتی از کلام آسمانی استشهاد کرده اند و گهگاه از سخنان ارباب ضمایر پاک نیز استفادت جسته اند که در بین آنان در درجه اول معلم روحانی و ارجمند خود ایشان، مرحوم شاه آبادی، است که در زمان تألیف این کتاب در قید حیات بوده اند. ق 2